Behind Images
De groepstentoonstelling ‘Behind Images’ gaat over de strijd tussen intuïtie en ratio. In het grijze gebied tussen verbeelding en afbeelding spelen gevoel, toeval en context een belangrijke rol. Hoe wordt het onzichtbare zichtbaar gemaakt? En wat gaat er schuil achter de waarneembare werkelijkheid?
Freud stelt in zijn ‘Das Ich und Das Es’ dat het denken in beelden een onvolkomen vorm van bewustwording is. Deze beelden zijn geen concrete afbeeldingen, maar innerlijke voorstellingen. Dit denken in beelden staat dichter bij het onbewuste dan het denken in woorden. In de ontwikkeling van de mens is het denken in beelden tevens ‘ouder’.
Pas door een creatieve daad kunnen dergelijke beelden tot afbeeldingen worden gevormd, en vervolgens tot kunstwerk gesmeed. Hierbij wordt het oorspronkelijke innerlijke beeld getransformeerd tot iets materieels – daarvoor is in principe geen verstandelijke inmenging noodzakelijk. De ratio wordt door makers vaak zelfs als last ervaren. In de kunstgeschiedenis zijn echte denkers onder kunstenaars dan ook zeldzaam.
In de muziek is er sprake van een vergelijkbaar proces. ‘Denken in muziek’ heeft meer gemeen met denken in beelden dan in woorden. Deze abstracte denkwijze vindt vervolgens een weerslag in tonen. Uiteindelijk gaat het echter niet om de noten op zich, maar om de plaatsing ervan binnen een gecomponeerde structuur: het verklanken ervan. Zonder uitvoerder blijft de muziek verborgen in het hoofd van de componist.
Ook de zes kunstenaars in ‘Beyond Images’ zoeken naar deze achterliggende waarheid. Hun werk is niet langer een weergave van een waargenomen werkelijkheid – het is eerder een nieuwe werkelijkheid, aangestuurd door innerlijke beelden. Wanneer is een beeld bedacht, en wanneer ‘in vrijheid’ ontstaan? Er is een dunne grens tussen verstand en gevoel.
Praktische informatie: De tentoonstelling is te zien van 16 november tot en met 12 januari in Garage Rotterdam. Voor meer informatie, bezoek de website.
Tekst: Hans van der Ham en Yasmijn Jarram