Bananenpuree en pindakaas

Sinds de ontgroening was Mapplethorpe een bekend gezicht in de leather bars in de Mine Shaft: een donkere kamer waar de gruwelijkste seksuele fantasieën werden gerealiseerd en waar Mapplethorpe gezelschap zocht voor de nacht. Wanneer hij dat gevonden had en zijn lust plaats had gemaakt voor kalmte, was hij in staat om de mannen te fotograferen. Zijn foto’s vertoonden op zijn extreemst bloederige en bewerkte geslachtsdelen, glanzend in zwart-wit tinten. In deze periode waren Mapplethorpe’s foto’s het heftigst, maar ze lagen dan waarschijnlijk ook het dichtste bij de kern van zijn kunstenaarschap. Met zijn shockerende, esthetische en pornografische foto’s verlegde Mapplethorpe de grenzen binnen de kunstfotografie, al zou hij zijn werk liever niet shockerend noemen. “I don’t like that particular word ‘shocking.’ I’m looking for the unexpected. I’m looking for things I’ve never seen before… I was in a position to take those pictures. I felt an obligation to do them.”[i]

Voordat zijn foto’s zo ‘extreem’ werden, maakte Mapplethorpe collage achtig werk van bestaande beelden uit tijdschriften die hij in een seksuele context plaatste. Hij ging pas eigen beelden maken toen Sam Wagstaff, een van de grootste fotoverzamelaars van de Verenigde Staten, hem een camera gaf ter stimulatie van zijn talent. In een overgangsperiode tussen zijn collage achtige werk en zijn fotografie, maakte Mapplethorpe Banana & Keys, een zwart-wit werk dat een banaan laat zien waaraan een sleutelbos hangt; aan elkaar verbonden met een stukje leer. Het lijkt een beeld te zijn dat zijn SM periode op een wat brave manier aankondigde. Ook zou hij geïnspireerd zijn door Andy Warhol (met zijn cover voor The Velvet Underground), wie hij erg bewonderde. “Photography and sexuality have a lot in common,” zei Mapplethorpe. “Both are question marks, and that’s precisely what excites me most in life.”[ii]

Mapplethorpe fotografeerde naast naakte mannen ook bloemen, vrouwen en stillevens. Niet zozeer omdat hij dat wilde, maar omdat SM fotografie niet veel geld opleverde. Dat deed het helaas pas nadat hij was gestorven aan AIDS. En veel mannen die hij had gefotografeerd, óók aan AIDS gestorven bleken te zijn, waaronder álle modellen uit Mapplethorpe’s The Black Book.

Gedurende al het werk dat hij maakte vormde zijn seksuele geaardheid en zijn streven naar perfectie de basis voor zijn kunstenaarschap. “I am looking for perfection in form. I do that with portraits. I do it with cocks. I do it with flowers. […] My whole point is to transcend the subject… go beyond the subject somehow, so that the composition, the lightning, all around, reaches a certain point of perfection.”[iii] Fotografie was voor Mapplethorpe een snelle manier om te beeldhouwen. “If I had been born one hundred or two hundred years ago, I might have been a sculptor, but photography is a very quick way to see, to make a sculpture.”[iv]

Op zijn sterfbed, ten onder  gegaan aan de underground homo scene van New York, betreurde hij dat hij nooit een echte liefdesrelatie had opgebouwd. Vóór zijn dood vroeg hij zijn beste vriendin, Patti Smith, om hun verhaal te vertellen. Dat deed ze in haar boek Just Kids. Een absolute aanrader. Het boek biedt een kijk in het leven van Mapplethorpe in de roerige jaren ’70, en beschrijft daarnaast een intieme vriendschap tussen twee bijzondere kunstenaars.

Robert Mapplethorpe, zelfportret

[i] http://www.mapplethorpe.org/biography/
[ii] http://artblart.com/tag/robert-mapplethorpe-calla-lily/
[iii] http://artblart.com/tag/robert-mapplethorpe-calla-lily/
[iv] http://artdaily.com/news/69002/Major-Robert-Mapplethorpe-retrospective-exhibition-opens-at-the-Grand-Palais-in-Paris#.U_-PSvl_tU8