Aukje Dekker – Brief van Kees Weeda
Lieve Aukje
Over het geheugen als onbetrouwbaar hulpmiddel om je de verloren tijd te herinneren heeft Marcel Proust een cyclus van zeven kloeke romans geschreven. Zijn conclusie is dat het voornamelijk geuren en smaken zijn die gebeurtenissen uit het verleden oproepen, voor het overige is het geheugen uiterst onbetrouwbaar.
Dus wantrouw wat je je herinnert en zeker als je van iets overtuigd bent dat je hebt gelezen, althans denkt te hebben gelezen. Ik weet het allemaal wel, dus ik had je uitnodigingsbrief moeten nalezen toen ik je schreef dat er iets merkwaardigs zit in de Stick or Twist afspraak. Als de koper het wil, stopt het proces helemaal niet na 10 keer, het gaat door zolang hij bereid is vijftig euro per fase toe te zeggen.
Dat was dus redelijk stom van me.
De tegenkant van deze vergissing is dat ik mijn fantasie nu de vrije loop kan laten. Stel nou eens dat in jouw kopersgroep iemand zit die niet ophoudt, dan ontstaat materiaal voor een horror-story: tot in lengte van jaren zit jij vast aan het afleveren van een wekelijkse ‘stage’ van het schilderij waar je ooit, lang geleden, in je jeugd aan bent begonnen. Voor € 2.600 per jaar moet je iedere week een afbeelding sturen van weer een volgende versie van wat allang niet meer de ‘Twee Zusters’ is. Je bent 75 jaar en een gevierd performer, werkend over de hele wereld en iedere week moet je weer naar de Vriend van Bavink om verder te werken aan dat verdomde schilderij. Maar ja, contract is contract. Je bent al oma, je wilt af en toe eens wat langer vakantie nemen, maar nee, altijd weer iedere week dat schilderij, je dreigt aan de drank te raken en je zoekt een uitweg…..
Zo’n soort verhaal zou ik proberen te schrijven als ik Roald Dahl was. Ken je ‘Huid’, een oud verhaal van hem? Huid gaat over een man die een tatoeage op zijn rug heeft laten zetten door een jonge Russische schilder die later – jaren na zijn dood – heel beroemd is geworden. Hij raakt toevallig verzeild op de opening van een tentoonstelling van het werk van die overleden schilder en toont de kunsthandelaar de tatoeage op zijn rug, een prachtig portret van een vrouw. De kunsthandelaar wil het kopen, maar hoe. Hij belooft de oude man mee te nemen naar een luxe hotel waar hij heel de dag cocktails drinkend in zijn zwembroek aan de rand van het zwembad van het hotel zal moeten gaan zitten, als een kunstzinnige attractie voor de heel rijke hotelgasten – die in nog groteren getale naar het hotel zullen komen. De man stemt toe en dan – Roald Dahl doet uiteraard zijn naam als schrijver van bizarre suspense eer aan – duikt een aantal maanden later ergens in een galerie in Zuid-Amerika een merkwaardig geschilderd, onbekend werk op van de beroemd geworden, jong overleden Russische kunstenaar…..
(Huid van Roald Dahl staat in de bundel M’n liefje, m’n duifje – wel uit 1962, hoor….)
Maar zover laat ik het niet komen, hoor! Ik ga met de volgende afleveren ‘twisten’. Ik ben benieuwd naar de volgende afleveringen in je zoektocht maar ik merk dat ik me wat ongemakkelijk begin te voelen in mijn rol als opdrachtgever. Het is het gevoel dat ik iedere week een oordeel moet uitspreken over je werk en dat ik dat doe met een simpele druk op de send-toets van mijn laptop. Eigenlijk zoals een Romeinse keizer, met zijn duim naar boven mag de gladiator blijven leven, wijst hij de andere kant op is afgelopen. Nou houdt daar de vergelijking ook meteen op, maar het is wel iedere keer jouw gevecht met de materie waar ik iets van moet vinden. Normaliter beslis ik als koper na 1 of 2 keer of ik iets wil kopen (of misschien na 3 keer maar dan gaat het wel steeds om hetzelfde werk), bij S or T ligt dat toch wel anders. Nou zou ik elke week een beschouwing kunnen schrijven over de vordering die het schilderij heeft doorgemaakt, maar daar voel ik me niet competent genoeg voor. Nog los van de vraag of jij daar op zou zitten wachten, lijkt het mij dat zoiets de autonomie van de kunstenaar aantast. Voor mij is dat in ieder geval een duidelijke uitkomst van dit experiment: het bevestigt mijn gevoel van ontzag dat ik voor kunstenaars heb en iedere week bij implicatie zeggen dat een werk niet ‘af’ is, zit me niet lekker.
En daarom doe ik een voorstel.
Zoals gezegd, is de volgende fase voor mij de laatste. Ik koop dan het schilderij van je, je stuurt me een rekening, ik betaal die, maar dan maken we een afspraak – en dat is mijn voorstel – dat ik er naar kom kijken en dat jij me vertelt wat je er van vindt en of je het zo wilt laten of er nog iets aan wilt doen….. Wat denk je?
Liefs, Kees
Aukje Dekker schrijft voor mister Motley over haar project Stick or Twist. Twintig kunstkopers hebben ingestemd met de aankoop van een leeg canvas van Aukje Dekker waarop in fases een kunstwerk zal onstaan. Lees de andere artikelen hier. Of bezoek de website van Stick or Twist.