Atelierbezoek: Chantal Rens – Koningin van de collage
Wie als kunstenaar ironie inzet moet daarbij uiterst serieus en secuur te werk gaan. Iemand die dat bij uitstek doet, is Chantal Rens (Etten-Leur 1981). Haar werk is volstrekt oprecht en nooit tongue in cheek. Ze houdt de kijker niet voor de gek.
Wie als kunstenaar ironie inzet moet daarbij uiterst serieus en secuur te werk gaan.
In haar collages, die ze met de hand knipt en plakt, verandert ze bestaande beelden in onbestaande verbeeldingen. Ze gebruikt daarvoor plaatjes die een tijdloos gehalte hebben of krijgen in de combinatie van beelden die ze maakt. Ze put hiervoor uit een groot archief dat ze zelf aanlegt. Ze heeft een bijzonder gevoel voor tijdschriften en andere publicaties die ze overal en nergens vindt, waarin de tijd stil staat. Daarin ontdekt ze foto’s van mensen, dieren en dingen die een geïdealiseerd leven laten zien, en die tegelijkertijd onthutsend zijn in het blindelingse vertrouwen in de samenleving dat daarmee wordt gecreëerd. Deze plaatjes laten altijd ergens de overtreffende trap van zien. Het kan Chantal Rens wat dat betreft niet ver genoeg gaan, als de vanzelfsprekendheid van de situatie maar intact is en de kunstmatigheid ervan tegelijkertijd opzichtig is. De artificiële idealen in deze voorstellingen toont ze aan door er met fijnzinnige ironie iets aan te veranderen, soms nauwelijks waarneembaar, maar vaak ook onontkoombaar in de flagrante schending van het bestaande beeld. In haar boek ‘Common Sense is a Hungry Bitch’ uit 2018 is die ontstellende kijk op het bestaan in alle aspecten van de uitgave subtiel door haar afgewogen, met name ook in het delicate kleurgebruik. Chantal Rens bewijst zich ermee als de koningin van de collage.
Chantal Rens werkt in de traditie van de boekkunst en de mail art en laat haar werk vooral zien in de wereld van de Small Press waarin ze met haar uitgeverij Pantofle Books internationale beurzen afreist en weerklank vindt voor haar wereldbeeld dat tegelijkertijd verontrustend en geruststellend is. Begin februari 2019 was haar werk nog te zien op de jaarlijkse driedaagse boekkunstbeurs Fruit Exhibition in Bologna. Daar was ze samen met reclameman, foto(boeken)verzamelaar en curator Erik Kessels te gast voor het estafettegesprek ‘Art is not serious stuff’ waarin ze elkaar aanvullend over het gebruik van humor in hun werk spraken.
Haar laatste uitgave ‘Various Animals’ is een boekje met afgeronde hoeken en dikke kartonnen bladzijden, geschikt voor kleuterhandjes, waarop dieren zijn afgedrukt waarvan de ogen zijn vervangen door die van andere wezens. Het is net zo eenvoudig als effectief; door de tastbaarheid ervan is er niets denkbeeldigs aan. De oculaire ingrepen zijn onomwonden uitgevoerd en toch moet je bij sommige plaatjes een moment zoeken naar wat er aan de hand is. De aap die je met mensenogen aankijkt is – hoe verknipt het plaatje ook aandoet – uiterst waarachtig en overtuigend.
De aap die je met mensenogen aankijkt is – hoe verknipt het plaatje ook aandoet – uiterst waarachtig en overtuigend.
De logica van de beeldenreeks die de titel verklaart, is een aspect dat bij Chantal Rens een rol speelt, maar die is bij haar wel onovertroffen als ze in de uitgave ‘You run around town like a fool and you think that it’s groovy’ (een citaat uit ‘Love really hurts without you’ van Billy Ocean) uit 2016 honderd plaatjes van dieren met een glas drank op hun rug presenteert. Ieder afzonderlijk dier heeft een ander glas met een andere drank op zijn rug. En ja, soms is het glas halfleeg en soms is het halfvol. Het is maar net hoe je het bekijkt. In dat soort details komt de ironie van haar werk onbewust naar voren, want ze is er eigenlijk niet op uit om ironisch werk te maken. Het is niet haar intentie, maar in het verzelfstandigde plaatje doet een vorm van lichte spot zich buiten haar om wel voor. Toch is het kunst waarmee je niet moet spotten. De onderwerpen van Chantal Rens zijn niet om mee te lachen, hoe humoristisch het vaak ook is. Die samenspraak van tegendelen is typerend voor haar. In de publicatie ‘Kanada’ uit 2013 heeft ze vaak raadselachtig verknipte plaatjes gecombineerd met een ontregelende zin op het tegenblad: ‘Carla toots the horn’, ‘Het rolgordijn’, ‘The Newborn have five nipples’, ‘Figuur 1’ enzovoort. Je weet nauwelijks waar je naar zit te kijken en je weet ook niet wat je leest, maar in de samenspraak van tekst en plaatje ligt de zin en de betekenis.
Het is niet haar intentie, maar in het verzelfstandigde plaatje doet een vorm van lichte spot zich buiten haar om wel voor.
Wie post krijgt van Chantal Rens, als je haar uitgaven bestelt, kan erop rekenen dat ook de envelop zo is bewerkt dat je het niet in je hoofd haalt die weg te gooien. Vaak tref je naast de bestelde publicatie dan nog enkele aanvullende, originele plaatjes aan, een servet met de afdruk van een 100 eurobiljet, een button waarop een collage van haar te zien is, twee bierdoppen waarop ‘zo’ (zo zo) staat, of andere parafernalia. Het zijn altijd wonderlijke uitingen van in de wereld aangetroffen situaties die je vertrouwen in de uitzonderlijke kijk van Chantal Rens erop bevestigen. Kijk voor de aardigheid naar het door haar gemaakte Instagram account ‘Cats and dogs in the window’ (ook te vinden op Facebook) en je beseft dat tegenover de grote machinaties van de wereldpolitiek een leven bestaat dat zich daaraan onnavolgbaar onttrekt. De ironie van Rens is vooral bloedige ernst.
Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl