Waarom is het landschap mooi?
‘‘Wandel 20 stappen in een richting die niet logisch voelt. Bekijk de plek.’’- Isolde Venrooy
In de jaren tachtig zette de Zwitserse socioloog Lucius Burckhardt aan de hogeschool van Kassel een faculteit op in ‘strollology’: de sociale wetenschap van het wandelen. Hoewel het misschien een onzinnige vrije tijds studie lijkt, is het eigenlijk een uiteenzetting van een van onze voornaamste activiteiten. Mensen zijn topwandelaars. We lopen in ons leven gemiddeld een afstand die gelijkstaat aan meer dan twee keer de omtrek van de aarde.
Volgens Burckhardt geven we door te lopen vorm aan het landschap, het dorp en de stad. Een bewuste wandelaar bevraagt zijn omgeving: Waarom zien we wat we zien? Wat bepaalt de waarde die we aan onze perceptie hechten? En waarom is het landschap eigenlijk mooi?
Op de momenten dat we toerist zijn groeit het aantal kilometers op de teller aanzienlijk. De zomervakantie is bij uitstek een periode die we graag spenderen aan wandelen: over het strand, door de bergen, tussen de verschillende bezienswaardigheden in een stad of van terras naar terras. Al wandelend doen we kennis op, worden we onderdeel van de natuur of smelten we samen met de feestelijke sfeer op een Franse boulevard.
Hoewel de grenzen binnen Europa grotendeels weer open zijn blijven er aanzienlijk veel mensen thuis deze zomer. Daarnaast is de afgelopen maanden het begrip ‘buiten’ veranderd van een vanzelfsprekend onderdeel van het leven naar een privilege. In tijden waarin grote groepen mensen weten hoe het is om wekenlang binnen opgesloten te zitten bleek de omgeving een belangrijker deel uit te maken van ons ‘thuis’ dan we dachten, en werd het maken van een wandeling een groter goed dan we ons ooit hadden kunnen voorstellen.
Wandelen kan ook kunst zijn. Isolde Venrooy maakte in 2019 de ‘wandelsculptuur’ TRACK voor de Gelderland Biënnale. De felgele keramieken objecten die samen een looproute vormen door Nijmegen zijn geplaatst op de gevels van woonhuizen en achter de etalages van winkels. Soms staat er een aanwijzing voor een gedachte of een kijkoefening op het object geschreven, waardoor je automatisch een interactie met de omgeving aangaat. ‘‘Wandel als bacterie, loop verder of tuimel. Wandel dan in een andere richting.’’ Of ‘‘Sluit je ogen tien seconden en knipper dan een keer met je ogen.’’
Ook Yeb Wiersma maakt in haar kunstpraktijk gebruik van wandelingen om een gesprek met de omgeving aan te gaan. Samen met schrijver Miek Zwamboom maakte ze tijdens haar residentie aan de Jan van Eyck academie in Maastricht een serie wandelingen met de naam Cross Section of a Landscape (2014-2015), waarbij ze verbeelding en associaties met het landschap aanwakkeren.
Of neem bijvoorbeeld Jan Rothuizen, die doormiddel van wandelingen een associatief beeld op papier zet in de vorm van handgetekende kaarten van Amsterdam. Zijn werk bevraagd zijn relatie tot de stad. Hoe verhoudt de mens zich tot de straten waarin hij zich begeeft?
Deze zomer presenteert Mister Motley een reeks oude en nieuwe artikelen rondom het thema ‘buiten’, waarin het Nederlandse landschap centraal staat. In een tijd waarin de toerist met ontdekkingsdrang minder snel naar het buitenland gaat schijnen we een nieuw licht op de omgeving dichtbij huis door vragen te stellen. Waarom zien we wat we zien? Welke waarde hechten we aan ‘buiten’, en waarom is het landschap mooi? Verwacht artikelen over kunst in de openbare ruimte, land art en kunst over de natuur of over wonen in de stad: een speurtocht in eigen land, stad en wijk.
Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl