Kijken naar het werk van Rabi Koria, Vibeke Mascini, Afra Eisma en Raquel van Haver op Unfair 2020

Sinds dit voorjaar ben ik betrokken bij Motel Spatie, een kunst- en projectruimte middenin de Arnhemse wijk Presikhaaf, waar kunstenaars van over de hele wereld worden uitgenodigd om de dialoog aan te gaan met de wijk. Ik host er samen met Kimiya Jokar de Motel Spatie Koffie Ochtend, waarbij we hedendaagse kunst gebruiken om de verbinding met elkaar op te zoeken. De ouderen die ons bezoeken hebben allemaal wel een interesse of zekere nieuwsgierigheid naar de kunstwereld, maar zijn geen doorgewinterde museumbezoekers. Dat is verfrissend. Ik vind juist dat je geen kunstkenner hoeft te zijn om naar kunst te kunnen kijken. In verband met de risico’s van COVID-19 voor deze doelgroep hebben onze ontmoetingen de afgelopen maanden online plaatsgevonden. Daarbij hebben we dankbaar gebruik gemaakt van de mogelijkheden van de digitale wereld. In een reeks boeiende videogesprekken zijn we o.a. op Google Maps op tour gegaan langs hun jeugdlanden en lievelingsplekken. Zo stonden we samen op de stoep bij het huis waar een van hen geboren werd tijdens de Tweede Wereldoorlog, struinden we langs de hekken van een berenreservaat in Roemenië, keken we uit over de woestijn en bergen van Iran en wandelden we mee over zandwegen in Kameroen en Tunesië.

Ik vind het interessant om te horen hoe zij kijken naar kunst van makers die net beginnen en kunst die nu wordt gemaakt.

Afgelopen maand lieten we hen in een online presentatie beelden van verschillende kunstwerken zien van een aantal ‘Unfair kunstenaars.’ Unfair is een tweejaarlijkse kunstbeurs die is ontstaan na de fikse bezuinigingen van de overheid op de kunstsector in 2012. Kunstenaars Adam Nillissen, Boris de Beijer en Peter van der Es vroegen zich af wat zij zelf konden doen om beginnende kunstenaars op weg te helpen na het verlaten van de academie. Zij besloten een eigen kunstbeurs te beginnen waarop jonge kunstenaars hun werk kunnen tonen en verkopen. Waar de opbrengst normaal gesproken naar galeriehouders gaat, is de opbrengst op Unfair volledig voor de kunstenaars zelf. Door de huidige omstandigheden is Unfair dit jaar geen beurs, maar een museum waar de kunstwerken deze zomer te zien zijn én allemaal te koop.

Vibeke Mascini (1989) is geboeid door hoe we als mens proberen grip te krijgen op het ongrijpbare. Zo maakte ze onder andere een boek over de vraag hoe zwaar een walvis is. In deze publicatie staan bijvoorbeeld pogingen van mensen om de zwaarte van zo’n immens groot wezen te berekenen en bevatten. Op Unfair toont ze twee nieuwe werken. Swell is een piano die een sequentie afspeelt van een golf uit de Noordzee, zichtbaar gemaakt in de beweging van de toetsen. Dust Suns zijn schetsen gemaakt met vlinderstof en resten van uiteengevallen motten en vlinders, die in een vacuüm tussen oude vliegtuigraampjes zitten ingesloten.

 

Vibeke Mascini – The Swell (2020)

 

Vibeke Mascini – Dust Suns, i (2020)

‘Ik vind het een prachtig idee om mensen uit te nodigen om op een of andere manier een voorstelling te maken van grootse dingen. Dat is voor waanzinnig veel mensen moeilijk. Zodra je het bijvoorbeeld over het gewicht van een walvis hebt, dan hebben mensen geen idee hoe je dat kunt inschatten. Dan komen ze met getallen tussen de 500 en een miljoen kilo. Maar het is eigenlijk heel simpel om het te berekenen. Met een klein rekensommetje ben je er zo. De lengte van een blauwe vinvis is ongeveer 20 meter. De gemiddelde diameter is ongeveer 3 meter. De straal van de bij benadering cirkelvormige doorsnede is de helft: 1,5 meter. De oppervlakte van de doorsnede van de walvis is hr2 = 3.14 x 1,5 x 1,5 = 3,14 x 2,25 = 7m2 . Het volume V is dan ongeveer: V walvis ≈ 20m x 7m2 = 140m3. De gemiddelde soortelijke massa (ρ) van waterdieren is bij benadering gelijk aan die van het (zoute) water om hen heen, anders zinken ze of kunnen ze moeilijk onder water komen. Het gewicht van de walvis is dan bij benadering 140000 kg (140 ton), vergelijkbaar met een zeer grote vrachtwagen vol zand. Het idee om vervolgens een transcript te maken van het geluid van een walvis naar een pianola vind ik een schitterend idee. Net als het idee om een sequentie van een golf zichtbaar te maken op de toetsen van een piano. Ook de weergave van vlinderstof vind ik bijzonder. Ik zou deze werken graag eens in het echt zien. Ik ga denk ik wel even kijken in Amsterdam. Dan kan ik gelijk de Westergasfabriek eens van binnen bekijken.’ – Onno (72)

Ik vind het een prachtig idee om mensen uit te nodigen om op een of andere manier een voorstelling te maken van grootse dingen

Rabi Koria (1988) maakt beschilderde tegeltableaus, geïnspireerd op eeuwenoude keramische tegels uit Damascus, waarin hij – bewust en onbewust – zijn zoektocht naar zijn eigen identiteit verwerkt. Geboren in Syrië en opgegroeid en gevormd in Nederland ligt die ergens tussen die twee werelden in. In zijn werken wisselen figuratie en abstractie elkaar af. Daarmee probeert hij het onbegrip van deze tijd uit te drukken. Zoals we in de media in hoog tempo beelden krijgen voorgeschoteld, zo stelt de kunstenaar ook een gefragmenteerd verhaal samen, waarin elementen uit verschillende landen worden weergegeven.

 

Rabi Koria – Loft (2020)

 

Rabi Koria – Inca (2019)

‘Ik vind het bijzonder dat de kunstenaar werkt met tegeltableaus. Door de vierkante vlakke vormen krijgt het een strakke vormgeving, ondanks het feit dat ze verschillende elementen en kleuren bevatten. Met een losse streek en tekening accentueert hij de grote verschillen van de bewerkingen. En door een extra kleurtoets verbindt hij tegels met elkaar. Door de compositie die hij maakt, vormen de verschillende tegels toch een geheel. Qua inhoud ben ik het met de kunstenaars eens dat de snelheid waarop we beelden krijgen voorgeschoteld in de media erg hoog is. De afgelopen decennia is het tempo enorm opgeschroefd. Ik denk dat dat prima is, zolang je het als toeschouwer op kunt nemen, je eigen kunt maken en ermee kunt werken. Wanneer dat niet meer lukt wordt het een probleem. Tot nu toe heb ik het idee dat ik het allemaal nog wel kan volgen. En wat ik niet kan volgen leg ik naast me neer. Dat laat ik aan de jonge generatie over.’ Elly (75)

Door de vierkante vlakke vormen krijgt het een strakke vormgeving, ondanks het feit dat ze verschillende elementen en kleuren bevatten.

‘Ik ben wel benieuwd naar de verschillende beelden en elementen waarop de kunstenaar de fragmenten in zijn schilderijen heeft gebaseerd. Deze manier van werken lijkt me erg leuk, omdat ik me voorstel dat hij veel aan het schuiven is om de juiste compositie te maken. Daarin kan je dan steeds nieuwe versies van het werk ontdekken. Net zo lang tot je de uiteindelijke versie hebt die het meest krachtig is. Ik zou zijn werken graag eens van dichtbij bekijken. Ik denk dat er veel in te ontdekken valt. Zelf heb ik het meeste met de werken waar veel kleur in zit, en die mooie Arabische letters. Die spreken tot me.’ Mies (72)

Afra Eisma (1993) maakt talloze kleurrijke sculpturen, wandkleden en keramische werken,  die elk geïnspireerd zijn op haar leefwereld. Zowel de tastbare wereld en de mensen om haar heen, als haar innerlijke fantasiewereld. Het openlijk delen van deze persoonlijke verhalen en elementen ziet zij als een belangrijke tegenbeweging in een wereld waarin we onszelf veelal terugtrekken en afsluiten in hokjes. Op Unfair toont ze een nieuw wandkleed vol gekleurde figuren en verhalen, en een bank waarop je kunt zitten tussen armen, benen en hoofden van fantasiewezens van textiel. Hier kan je letterlijk omarmd worden en opgaan in het werk van de kunstenaar.

 

Afra Eisma – River Tales (2020)

 

Afra Eisma – Alien Couch (2020)

‘Haar werk tovert direct een glimlach op mijn gezicht. Heerlijk! Ik wil ook altijd alles delen en de wereld in gooien! Dat spreekt me heel erg aan. Ik heb dan ook niks met privacy en vind het idioot hoe we daar tegenwoordig mee omgaan. Er heerst zo’n angst om oprechte dingen met elkaar te delen en dat mensen zien wie je écht bent. Iedereen heeft een zelfbeeld dat we graag aan anderen laten zien en we zijn als de dood wanneer dit zelfbeeld niet overkomt. Wanneer anderen ons anders zien dan we willen. Vroeger had ik dat ook heel erg, maar gelukkig heb ik dat nu niet meer. Ik vind het dan ook jammer dat er anno 2020 zo weinig écht wordt gedeeld. Dingen die écht van jezelf zijn. Dat deze kunstenaar dat wel doet vind ik heel boeiend en goed. Haar werk maakt me ook vrolijk.’ Elly (75)
‘Mij ook! Die kleuren geven haast licht. Er komt echt iets op me af waar ik direct enthousiast van word. Het is heerlijk om naar te kijken. Ik wil er visueel van eten!’ Onno (72)

Dat deze kunstenaar dat wel doet vind ik heel boeiend en goed. Haar werk maakt me ook vrolijk

Raquel van Haver (1989) maakt schilderijen, tekeningen en colleges waarin ze verschillende materialen en verhalen samenbrengt. Zo gebruikt ze naast verf bijvoorbeeld ook plastic, haar en andere materialen. De kunstenaar reist veel en trekt graag op met mensen uit buitenwijken van grote steden. Ze luistert naar hun verhalen en probeert elementen daaruit op een eerlijke manier te vertalen naar monumentale collageachtige schilderijen die uit zoveel lagen bestaan dat het haast reliëfs worden. In deze werken wil ze graag een brug slaan met de kijker. Verbinding is namelijk een belangrijk motief in haar werk. Ze heeft ook plannen om een fysieke ruimte te openen waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en gedachten, maaltijden en ideeën kunnen uitwisselen. Op Unfair toont ze een nieuwe reeks collages.

 

Raquel van Haver – A shrine of a deity: Every house a palace

 

Raquel van Haver – A shrine of a deity: Ire mi de

‘Van alle werken heb ik het meest met deze kunstenaar. De taferelen spreken me aan en ik vind het ook bijzonder dat haar kunstwerken zijn samengesteld uit letterlijke en figuurlijke lagen, waarin van alles te ontdekken valt. Dat de kunstenaar graag reist en onder de mensen is, herken ik wel. Waar ik ook ben: ik ben altijd dol op de ontmoetingen met mensen. Om gedachten met elkaar uit te wisselen en verhalen te horen. Als ik de schilderijen van deze kunstenaar zie krijg ik gewoon zin om erbij aan te schuiven en te luisteren naar de verhalen die erin besloten liggen. In de taferelen zie ik dan ook iets waardevols: in het samen eten en verhalen uitwisselen verbinden we ons als mensen met elkaar. Ik vind het mooi dat de kunstenaar dat in haar werk kan uitdragen. En dat ze ook een echte plek wil openen waar ontmoetingen kunnen plaatsvinden. Dat is zó waardevol. Juist in deze tijd, waarin we allemaal al maanden op afstand moeten blijven van elkaar, beseffen we maar weer hoe belangrijk dat is.’ – Marguerite (78)

Van alle werken heb ik het meest met deze kunstenaar.

Unfair 2020 is nog t/m 23 augustus te bezoeken in de Westergasfabriek in Amsterdam. Kijk op de site voor meer informatie.