Art as a brother – Thomas van Linge
Ik luister naar de opname van mijn interview met Thomas van Linge. Er is een harde wind hoorbaar, waardoor de woorden soms wegwaaien en vervallen in ruis. Op de achtergrond hoor ik enkele auto’s razen, een paar duiven koeren en de galmende kerkklokken van Den Haag. Genietend van een prachtig uitzicht vanaf het dakterras van zijn atelier, praten we over zijn werk en kunst in het algemeen. Over passie en vrijheid; maar ook over blokkades en onzekerheden.
Wanneer Thomas op zijn zeventiende verhuist naar Den Haag om te studeren aan de KABK, heeft hij nog geen flauw idee wat hem te wachten staat. Hij vindt kunst wel interessant, maar weet niet precies wat het is of zou kunnen zijn, wat het kunstenaarschap inhoudt en hoe hij daar zijn beroep van kan maken. Pas na de academie besluit hij echt kunstenaar te willen worden. “Ik maak kunst omdat ik ervan overtuigd ben dat het de beste manier is waarop ik mijn tijd kan besteden. Zowel vanuit een egocentrisch als sociaal standpunt. Kunst roept in mij een bepaalde focus en passie op. Ik denk dat zo’n concentratie en drang om iets te doen zeldzaam is, dat moet je koesteren. Daarom maak ik werk, omdat ik weet dat dit in mij zit.”
Als hij terugkijkt naar zijn academietijd, staat vooral de vrijheid hem helder voor de geest. “Je kan overal een spijker in de muur slaan, ze doen nergens moeilijk over.” Ook is hij erg blij dat hij in Den Haag heeft gestudeerd en er nu, na enkele tussenstops, opnieuw woont. “Den Haag is als plek heel goed voor jonge mensen, omdat het de allure heeft van een stad waarin veel gebeurt, maar het voelt toch kleinschalig aan. Er zijn veel openingen, evenementen en initiatieven waar je kunt instromen. Als jonge kunstenaar is het heel belangrijk om daar je gezicht te laten zien en mensen te leren kennen.” Ondanks de vrijheid, gaat de studie hem niet altijd gemakkelijk af. Hij merkt dat hij voordurend bezig is met het bedenken van concepten en meer in zijn hoofd aan het werk is dan in zijn atelier. Dit zorgt af en toe voor een blokkade. Toch heeft juist deze periode hem later geholpen om tot nieuwe inzichten te komen. “Op de academie had ik de gewoonte om alles heel erg te bedenken en uit te kunnen leggen. Mijn werk werd bijna een soort kunstrebus die je, als je de juiste informatie had, op kon lossen om tot een antwoord te komen. Dat slaat natuurlijk helemaal nergens op. Ik ben heel blij dat ik dit eindelijk een beetje van me afgeschud heb, maar dat heeft wel even geduurd.” Als voorbeeld noemt hij zijn afstudeerwerk Camus and Sisyphus walk into a bar…, een werk dat bestaat uit een soort podium in de vorm van een helling en een met afstandsbediening bestuurbare steen. Het is een herinterpretatie van het boek van Camus over de Griekse mythe van Sisyphus, waarin straf wordt gezien als bevrijding. In de mythe moet Sisyphus als straf van de goden oneindig lang een kei een heuvel opduwen en weer terug. “Ik kijk er met gemengde gevoelens op terug. Het werk was wel interessant en er zaten sterke elementen in, maar was aan de andere kant onbegrijpelijk voor degenen die het boek niet gelezen hadden. Voor hen was het werk wel heel grappig en absurd, maar ze vroegen zich af: Waar gaat het nou eigenlijk over? Voor mijzelf was dit kristalhelder. Het moet denk ik juist andersom zijn, dat het werk een bepaald gevoel opwekt en dat jij je daar als kunstenaar bewust van bent.” Daar werkt Van Linge nu naartoe, hij probeert de betekenis van het werk minder te sturen en bewustere keuzes te maken. Daarmee overbrugt hij de afstand tussen datgene wat het werk zegt en wat hij zelf probeert te zeggen.
Na zijn studie houdt hij zich bezig met het reproduceren van de natuur uit industriële materialen. Zo maakt hij een mobiel landschap in de vorm van een berg op een karretje, met het idee dat je de berg zo altijd met je mee kan nemen. We beleven onze omgeving tegenwoordig steeds meer op een indirecte wijze, aan de hand van foto’s op internet en applicaties als Google Streetview. Het werk lijkt een reactie te zijn op onze huidige maatschappij, die zich steeds meer digitaliseert en verder verwijderd van de werkelijke natuur. Ook maakt hij verschillende nepstenen, een natuurlijke vorm die hij uit zijn hoofd met zijn handen maakt. Met die stenen is hij gaan experimenteren. Hij heeft ze bijvoorbeeld gescand waardoor hij de stenen als het ware plat maakt en een spanningsveld creëert tussen het twee- en driedimensionale vlak. Hij zet de afbeelding over op doek, maar in plaats van deze op te spannen maakt hij er nieuwe sculpturen van waardoor het zich eindeloos herhaalt. Op een vergelijkbare manier houdt hij zich later ook bezig met water, wat resulteert in een aantal Liquidity Pieces: aan de muur bevestigde golvende platen met de karakteristieken van water. Ze zitten vol contrasten, de materialen zijn robuust maar ook transparant, snijdend maar ook glad en bevinden zich op een soort spanningsvlak tussen sculptuur en schilderij.
Het valt me op dat het thema natuur veel in zijn werk terug komt. Toch is dit niet het enige wat Van Linge bezig houdt. “Een algemene uitleg die ik meestal geef is dat ik drie vijvers van interesses en informatie heb, waaruit ik elementen vis om daar een hybride van te maken. Die drie vijvers bestaan uit: de natuurlijke wereld, het digitale leven en de commerciële samenleving waar wij in het westen onszelf mee omringen. In deze visuele informatie vijvers gebeurt van alles; ik steel er stukjes uit die ik gebruik in mijn werk. Vaak zit daarin een tegenstrijdigheid, die ik probeer te verwerken in materiaal en thematiek. Het is echter niet zo dat er maar een soort denk- of werkproces is waaruit al het werk ontstaat. Het is een algemene interesse waarin objecten, sculpturen en installaties zich vormen die misschien wel hinten naar een soort ideologie of misschien zelfs wel een dystopie.”
Het is opvallend hoe Thomas van Linge zijn keuzes maakt, op welke manier hij nadenkt over de stappen die hij neemt binnen zijn werk, maar ook over de antwoorden die hij geeft tijdens ons gesprek. Dit kan in eerste instantie misschien terughoudend overkomen, maar naarmate ik hem langer spreek kom ik er achter dat hij juist heel open is over zijn twijfels en de obstakels op zijn pad. Zo vertelt hij dat hij nog zoekende is naar het precieze doel van zijn werk, wat op dit moment erg aan het veranderen is. “Je zou kunnen zeggen dat het wat politieker begin te worden, in plaats van grappig. Voorheen was mijn werk soms absurd, het begint tegenwoordig wat meer gedefinieerd te worden. Met politiek werk bedoel ik niet zozeer engagement of een activistische boodschap, maar meer de lading van de beeldtaal en materialen die ik gebruik. Ik probeer me daar nu wel wat bewuster van te worden. Daarnaast probeer ik aan de hand van de drie vijvers – de natuur, het digitale leven en de commerciële maatschappij – de toeschouwer anders te laten kijken door ze te combineren in mijn werk.”
Toch wil hij zich niet laten vastpinnen. Dit is bewust: omdat zijn werk nog in ontwikkeling is en hij er zelf ook nog niet helemaal uit is, kan er nog het een en ander veranderen. Een andere reden hiervoor is zijn plan voor komend jaar. Hij gaat dan naar Londen om een masteropleiding aan de Royal College of Art te volgen. Na diverse tentoonstellingen in Nederland en enkele exposities in het buitenland te hebben gedaan, veel nieuwe mensen te hebben leren kennen een goed netwerk te hebben opgebouwd, is hij klaar voor een volgende stap in zijn ontwikkeling. Hij hoopt daar zijn denkraam nog helderder te krijgen en inzicht te krijgen in de keuzes die hij maakt. “Ik denk dat het essentieel is om nu, als jonge kunstenaar, nog heel erg open te staan voor nieuwe ontwikkelingen. Ook moet je in staat zijn om te spelen en niet altijd alles te willen begrijpen. Het is goed om te kijken wat het werk van jou vraagt, in plaats van wat jij van het werk vraagt. Het mooiste is dat je op een gegeven moment niet meer zelf verteld waar het werk over zou moeten gaan, maar dat het werk naarmate je meer produceert uit zichzelf resoneert waar het over gaat.” Een voorbeeld hiervan is Luxury Stacks, een installatie van opgestapelde schalen die hij maakte tijdens zijn verblijf in het Keramisch Werkcentrum te Den Bosch. Het is een werk wat hij niet snel uit zichzelf zou bedenken, maar waar hij toevallig op gestuit is. “Ik had nog nooit eerder met keramiek gewerkt. Het is een materiaal wat heel mooi balanceert tussen ambacht en nijverheid, beeldende kunst en design. En het heeft ook wel het gevaar dat het extreem kitsch kan worden, wat ik ook wel een leuk gevaar vind. Toen ik net begon, ben ik de ideeën en werkwijze die ik al had gaan toepassen op die klei. Maar dat werkte helemaal niet. Alles viel de hele tijd uit elkaar en het was een groot drama. Ik ontdekte dat ik mijn concept van het ene materiaal niet klakkeloos kon vertalen naar het andere materiaal. Dus moest ik mezelf als het ware leren kleien. Toen ben ik rond gaan lopen in het Keramisch Werkcentrum en vond allemaal oude mallen van schalen van andere residents. Ze waren afkomstig uit verschillende jaren, het voelde bijna als een soort archeologische vondst. Ik ben die schalen gaan gieten met allemaal verschillende soorten klei, dat was een soort excuus voor mij om te leren hoe je met het materiaal om moest gaan, op wat voor verschillende soorten temperaturen je kon bakken en wat voor verschillende soorten glazuur je kon gebruiken. Naarmate ik er meer maakte ontstonden er een soort opstapelingen in mijn atelier, puur uit opslagredenen. Dat verraste me, omdat ik ontdekte dat een stapeling eigenlijk iets is wat vaker terug komt in mijn werk: het samendrukken van meerdere materialen. Het is een hele primitieve sculpturale handeling. Ik vond het een interessant gegeven waarmee ik verder ben gegaan en zo ontstond het werk Luxury Stacks. Het heeft de toon gezet voor een werkproces dat ik nu eigenlijk door probeer te voeren; het accepteren van toevalligheden en het hebben van losse objecten en die op een bepaalde manier combineren waardoor er iets nieuws ontstaat. Het beeld kan alleen bestaan door op die manier te zijn gecombineerd en heeft daardoor een nieuwe fysieke kracht gekregen.”
We praten nog een tijdje over zijn leven, over zijn lievelingseten, weekendplannen, kunsthelden en passies die hij buiten de kunst om heeft. Ik vraag hem naar zijn grootste liefde, waarop hij naar eigen zeggen toch een cliché antwoord moet geven: namelijk zijn vriendin, vrienden en familie. Dan denkt Thomas even na, ik bespeur een zekere twijfel in zijn blik. Daarna vervolgt hij: “Kunst is voor mij geen liefde, kunst is meer een gevecht. Het is een strijd, een soort broertje, niet zozeer een liefde. Ondanks dat het toch wel een van mijn grootste passies is, is het niet altijd leuk en gemakkelijk. Er zijn toch altijd valkuilen, die het overigens ook spannend maken.” Liefde kan toch ook een strijd zijn? “Maar liefde is nog harder dan kunst. Kunst maken is iets wat voor mij alleen maar staat op het moment dat ik er ook mee bezig ben, terwijl liefde iets is dat, ook al is het in een negatieve vorm, toch wel altijd om je heen zwerft. Het is niet zo dat ik van kunst wel afstand kan nemen, maar ik kan soms wel besluiten om even te stoppen met vechten, een pauze te nemen en de volgende dag weer door te gaan. Ik denk dat ik kies voor de kunst en de liefde dringt zich op. En daarmee kies ik ook voor die strijd.”
Het werk van Thomas van Linge zal eind augustus in de solotentoonstelling This isn’t even my finale form te zien zijn bij Galerie Gabriel Rolt te Amsterdam.
Bezoek hier de website van Thomas van Linge.
Werken: courtesy Galerie Gabriel Rolt
Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl