Activisten, pioniers en onconventionele iconen – Deel II
14 transgender en genderqueer kunstenaars (die missen in je kunstgeschiedenisboek) – deel II
Op de derde verdieping van The New Museum in New York galmt muziek en klinkt de stem van Marsha P. Johnson, de Amerikaanse activiste die aan het front van de Stonewall-protesten stond in 1969 en daarmee tevens geschiedenis schreef op het gebied van trans/gay-rechten. In de film Lost in the Music, die hier vertoond wordt, worden archiefbeelden van Johnson gecombineerd met fictieve historische visualisaties. De film, gemaakt door Reina Gossett en Sasha Wortzel, is te zien in de tentoonstelling Trigger: Gender as a tool and a weapon. De tentoonstelling vormt een aaneenschakeling van gay, queer, intersex, genderfluïde en transgender kunstenaars, performers en activisten die binnen hun werk het thema gender onderzoeken. In een tijd waarin discussies over genderneutrale toiletten worden gevoerd en transgenders volgens Donald Trump niet meer welkom zijn in het Amerikaanse leger, bundelt Trigger niet alleen de stemmen van een aantal grensverleggende, non-conformistische kunstenaars en de communities waarin zij zichzelf begeven, maar geeft de omvangrijke tentoonstelling in The New Museum ook zichtbaarheid aan een thematiek met een enorme urgentie.
Je zou kunnen stellen dat transgender en gender non-conforme uitingen er altijd al zijn geweest. Het is echter lastig om de transgendergeschiedenis vast te pinnen vanwege de subtiele vormen die een genderuiting kan aannemen, vaak ook beïnvloed door de normen en waarden rondom mannelijkheid en vrouwelijkheid in een cultuur in een bepaalde periode. Dit tweeluik-artikel belicht 14 uitzonderlijke kunstenaars die zich identificeren of geïdentificeerd hebben als transgender man, vrouw, als genderfluïde of genderqueer binnen de kunstgeschiedenis vanaf de 19e eeuw tot aan het heden.
Nina Arsenault (1974)
Voor de Canadese transgender performancekunstenaar Nina Arsenault is haar gemodificeerde lichaam haar werk. Ze onderging zo’n zestig operaties van bij elkaar ruim $200.000. De gedaanteverandering is gedocumenteerd in The Silicone Diaries, een meeslepende autobiografische monoloog over haar leven, kunst en transformatie. Als een levende sculptuur onderzoekt Arsenault haar eigen lichaam als de belichaming van heteronormatieve verwachtingen en onwerkelijke representaties van vrouwelijke schoonheid, ingegeven door de populaire westerse cultuur en media.
“My work explores culturally constructed ideas of maleness and femaleness as well as notions of ‘realness’ and ‘fakeness’. I see myself exploring femininity as an artistic form, a body that can be inhabited and performed. And most of all, I explore my body as an object, an art object.” – Nina Arsenault [1]
Pyuupiru (1974)
De gestreepte, gebreide creaties van Pyuupiru doen denken aan de Club Kid mode in het New York van de jaren 90, de uitzinnige outfits van Björk en de uitdossingen van Leigh Bowery op LSD. Haar zelfportretten zijn modieus, verontrustend en vervreemdend en tonen de persoonlijke fysieke en psychologische transformatie die ze heeft ondergaan. Pyuupiru, geboren in 1974 in Tokyo, kreeg als kind te maken met hallucinaties en obsessies, waardoor ze een unieke kijk op de wereld ontwikkelde. Als tiener leerde ze zichzelf naaien en vertaalde ze haar visie naar eigenzinnige creaties die ze droeg tijdens het uitgaan. Tegenwoordig ontwerpt ze absurdistische kostuums die het lichaam van de drager een vervormd uiterlijk geven. De kunstenaar, performer, schrijver en kostuumontwerper verwijst naar haar eigen genderidentiteit als ‘transcended-gender existence’. [2]
Wu Tsang (1982)
Met tentoonstellingen over heel de wereld, onder meer in het MoMA, Tate Modern en MOCA Los Angeles en een Guggenheim fellowship is kunstenaar, filmmaker en performer Wu Tsang hard op weg om naam te maken in de internationale kunstwereld. Zijn films gaan veelal over de LGBTQIA+ community waar Tsang ook deel van uit maakt, mensen met een migratie-achtergrond, performativiteit, het lichaam en agency. Voor de film Wildness, getoond in het Stedelijk Museum Amsterdam in 2013, documenteerde Tsang een groep jonge performers in de bar Silver Platter. De Silver Platter is al sinds 1963 een ‘safe space’ voor de LGBTQIA+ en Latijns Amerikaanse gemeenschap in Los Angeles. Tussen de glittergordijnen en discobollen door toont Tsang een indringend documentair portret van de community en de historische bar.
Heather Cassils
De Canadese ‘gender non-conforming trans masculine’ [3] kunstenaar Heather Cassils werd in 2010 door de Huffington Post genoemd als een van de tien transgender kunstenaars die het landschap van de hedendaagse kunst veranderen.[4] Cassils ziet het lichaam als een sculptuur en medium, deels gevormd door maatschappelijke verwachtingen. Als onderdeel van die kunstenaarspraktijk traint Cassils dagelijks in de sportschool waardoor het lichaam van de kunstenaar, in een continu proces, transformeert van een ‘vrouwelijk’ lichaam naar een krachtige fysieke vorm die elke notie van het genderbinaire model uitdaagt. Voor het performatieve werk Becoming an Image, oorspronkelijk bedoeld als site-specific werk voor the ONE Archives in Los Angeles, ging Cassils het gevecht aan met een grote homp klei. In een donkere ruimte die af en toe oplicht door een cameraflits, ging Cassils 20 minuten lang, al stompend en schoppend, meer dan 900 kilo klei te lijf als een metafoor voor het geweld tegen trans/queer lichamen.
Zackary Drucker (1983) & Rhys Ernst (1982)
Voor hun omvangrijke fotoserie Relationship legde het Amerikaanse kunstenaarsduo Zackary Drucker en Rhys Ernst hun leven, relatie en geslachtsverandering vast over een periode van zes jaar. Het project is een visueel dagboek en geeft een intieme en persoonlijke inkijk in de privé-momenten van het stel terwijl Ernst in transitie is van vrouw naar man en Drucker van man naar vrouw. De serie was voor het eerst te zien in het Whitney Museum, New York, tijdens de Biënnale in 2014. Inmiddels is de serie gepubliceerd in de vorm van een fotoboek en hebben Drucker en Ernst gewerkt aan de webserie Transparent: this is me waarvoor ze een Special Recognition GLAAD Award ontvingen.
Juliana Huxtable (1987)
Je kent haar misschien van de levensgrote sculptuur van Frank Benson, tentoongesteld tijdens de 2015 Triennal in The New Museum, of van de Kenzo voor H&M campagne van vorig jaar. De New Yorkse Juliana Huxtable is naast kunstenaar ook dichteres, performer, dj, club-kid, activist en model. In haar werk onderzoekt ze thema’s als afkomst, geslacht, identiteit en queerness door middel van zelfportretten, tekst, fotografie, performances, muziek en social media. In veel van haar werken verwijst ze naar haar eigen lichaam en geschiedenis – ze is geboren in Texas als intersekse en opgevoed als jongen. Naast het feit dat Huxtable regelmatig een dj-set draait in Berlijns legendarische Berghain, zijn haar kunstwerken inmiddels internationaal tentoongesteld en verzameld door onder meer het Guggenheim museum.
[1] Nina Arsenault, “Metaphysical Object” (speech given at ideaCity 10, Toronto, ON, June 16, 2010, http://www.ideacityonline.com/presenters-nina-arsenault.
[2] http://pyuupiru.com/pdf/pyuupiru_cv.pdf
[3] http://cassils.net/about-2/
[4] https://www.huffingtonpost.com/2014/03/26/trans-artists_n_5023294.html
Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl