21 Chinese shadow puppets

Catalogus
De nieuwe catalogus van Serge Onnen gaat over het onderzoek naar schaduwpoppen dat hij in China deed. Schaduwpoppen zijn transparante, leren figuren die achter schermen van papier worden bewogen. Het bevat ruim 21 personages die hij daar heeft ontwikkelt. In de omslag staat een tijdlijn, getiteld Shadow puppets/World events 2012-2017 die begint met de beschuldiging van Dominique Strauss-Kahn (DSK) door een kamermeisje voor aanranding op 14 mei 2011 en eindigt met de presentatie van dit boek op het Holland Animation Film Festival in Utrecht op 25 maart 2017. De poppen zijn gebaseerd op wereldgebeurtenissen rondom de economie en boosheid in de periode van 2011 tot 2017. DSK was van 2007 tot 2011 president van het Internationaal Monetair Fonds (IMF, een VN-organisatie voor internationale samenwerking op monetair gebied, bestrijding van financiële crises en kredietverlening voor staten met betalingsproblemen), hij hielp onder andere een bank opzetten in Zuid-Soedan en werd in 2015 vrijgesproken van pimping door de Franse rechtbank. De leden van de punkband Pussy Riot protesteerden in 2012 op het Rode Plein in Moskou tegen het wederom verkiesbaar stellen van Poetin. In 2013 wordt Capital in the Twenty-First Century uitgegeven van Thomas Piketty, over de opeenhoping en verdeling van kapitaal. En in 2017 werd Trump president.

Het eerste personage in het boek is 1 Cent Man. Een cent is volgens de tekst de kleinste eenheid in elk economisch systeem. De waarde is minder dan zijn productiekosten. In de beelden spreekt 1 Cent Man het nummer 518 uit en daar begint het verhaal.

Beeldverhaal
Het nieuwe beeldverhaal van Serge Onnen gaat over de zoektocht naar geluk, naar rijkdom, de wil om te poepen en volgens mij ook over aanranding. Om te begrijpen wat 1 Cent Man bedoelt met het nummer 518, is er in de omslag een uitleg te vinden over Chinese numerologie. In China kunnen cijfers klinken als woorden en zinnen, omdat bijvoorbeeld de uitspraak van het cijfer vier ook klinkt als ‘dood’ of ‘overlijden’. 518 klinkt als ‘Ik wil rijk zijn’. 1 Cent Man wil rijk zijn en vraagt hulp aan Recycle Plastic Bottle Me. Hij schiet te hulp en vervolgens lijkt 1 Cent Man in het oor van Recycle Plastic Bottle Me ‘Ik hou van jou’ (521) te fluisteren. We zien 1 Cent Man niet meer terug in het verhaal.
Dan wordt % Man geïntroduceerd. Hij wil graag poepen, heeft zijn broek al naar beneden maar kan niet zijn flow (6) vinden. Even later komt hij Zero Interest tegen die zijn neus tussen de billen van % Man stopt. Metric Artist bemoeit zich er niet veel later mee en stopt zijn kwast eerst in de mond van % Man en daarna ook nog even tussen zijn billen. 
Het doel hiervan wordt niet duidelijk en ik betwijfel of % Man hierdoor zijn flow terugvindt.

Dichtbundel
De nieuwe dichtbundel van Serge Onnen gaat over 21 personages die door een beeldverhaal met elkaar verbonden zijn. Terugkomende thema’s zijn de economie en het riool. De teksten zijn typeringen van de personages. Bijvoorbeeld Bag Lady “Saving the planet by shopping with old bags. / Booth hands trapped in bags.” 
Ze heeft last van smetvrees. De laatst zin is onthullend: “It’s easier to imagine the end of the world the to / imagine the end of cleaning.”

Wat in beide citaten ook naar voren komt, zijn de fouten in de tekst. In de twaalf Engelstalige pagina’s stuitte ik op 34 fouten, dat is bijna drie per pagina, waardoor mijn leesplezier aanzienlijk minder werd. Een heel register aan fouten is opengetrokken, van een vergeten komma tot spelling en van foutieve namen en begrippen tot inconsistente titels. In de omslag wordt bijvoorbeeld personage nummer 12 ‘Ghost Street Sweepers’ genoemd, maar de titel van tekst nummer 12 is Ghost street cleaners.  

Omslag
Jammer genoeg beperken de fouten zich niet tot de tekst in de dichtbundel. In de omslag staat bijvoorbeeld bij het getal 474 de volgende uitleg: “death caused by bullying when someone doesnt determined, when you got bullied, you are determined to die”.
Door deze kromme zin, wordt de betekenis van 474 niet snel duidelijk. De eerste zes woorden zijn nog te volgen: dood door pesten wanneer iemand. ‘Doesnt determined’: doet niet vastberaden.
Dood door pesten wanneer iemand niet vastberaden doet/is. Dit klinkt als een vrij heftige straf, je bent onzeker en je wordt gepest en daarom ga je dood. In een onzekere bui wat betreft de betekenis van deze zin, typ ik in Google: “China bullying leads to death” en het resultaat is enigszins verhelderend. De vijfde kop die ik lees luidt “Ohio girl of Chinese descent bullied before suicide”. Dat artikel gaat over jaren gepest worden, maar, los van dat artikel, moet ik nu denken aan de schande die kan worden veroorzaakt in de familie wanneer iemand niet vastberaden is, geen ruggengraat heeft. Het tweede deel van de uitleg past daar ook beter bij: “when you got bullied, you are determined to die”. Als je gepest bent, ga je dood.
Ik ben niet bekend met de Chinese cultuur en misschien mis ik iets overduidelijks. Toch blijf ik het vreemd vinden dat diegene die pest toch als ‘winnaar’ uit dit verhaal komt. Aan de andere kant is dat  vaak wel de realiteit, net als het verhaal van het meisje uit Ohio uit het artikel dat ik vond.

Geschiedenis
Het werk van Serge Onnen stelt een aantal interessant vragen, zoals: “alles van waarde is weerloos [red. uit het gedicht De zeer oude zingt van Lucebert]. Maar wat als een weerloos wezen waardeloos is? Zoals een cent.” of “Hebben schaduwpoppen hun eigen identiteit?” wat uiteengezet wordt in een essay door Shuyu Chen. Door de onderwerpen economie, politiek en de geschiedenis daar omheen die Onnen gebruikt, doet het me denken aan de dichtbundel Van groot belang van Nachoem M. Wijnberg, dat ook over die onderwerpen gaat en ik blijf hangen bij deze zin in de bundel: 
“Je leest een geschiedenis van iets waarin elke gebeurtenis vergeleken / wordt met een gebeurtenis uit de geschiedenis van iets anders.”
Misschien is dat hoe we I am a lone monk walking the world with a leaky umbrella moeten zien. Als een naslagwerk voor eerder werk van Onnen.Video of I'm a lone monk walking the world with a leaky umbrella-Shadowpuppets 2012-2017 Serge Onnen