Mister Motley — Het magazine dat kunst en leven aan elkaar knoopt

De social media platforms die we dagelijks gebruiken hebben gezorgd voor culturele vervlakking. Creativiteit en alles wat met cultuur samenhangt, wordt ingezet om geld te verdienen. De algoritmes waarop onze feeds zijn afgesteld beïnvloeden onze esthetische voorkeuren, maar het gaat niet alleen om een middelmatig aanbod, we ontwikkelen zélf een smaak die is gericht op die middelmaat. Deze verontrustende realiteit vormt de leidraad in dit vlammende essay van Jorne Vriens.

Een gesprek met Mirjam Westen, Tina Farifteh en Maurits de Bruijn over de mogelijkheden die er momenteel liggen om als samenleving met elkaar te praten, via de beeldende kunst, over de genocide in Palestina.

Kunst is Lang is op vakantie tot en met 4 september. In de tussentijd hoor je De Zomer is Lang: afleveringen uit het archief die wij als redactie bijzonder vinden. Dit keer hoor je het gesprek met Mirre Yayla Séur, uit september 2023. Van die uitzending is bij Luuk een specifiek beeld blijven hangen: dat van Mirre die tijdens een performance rondsjouwt met een groot glazen object, waaruit water met daarin door haar gekweekte ijzerbacteriën over de randen klotst. Mirre onderzocht hoe je zorg kunt dragen voor iets dat als vies en glibberig wordt gezien, en welke bezitsrelatie er ontstaat als je iets liefhebt: heb je vooral iets positiefs te geven, of claim je het voor jezelf?

Maurits de Bruijn stuitte in Kunstinstituut Melly op een enorme bloempot waar reusachtige parels aan hingen. Ingepalmd (2022) van Susanne Khalil Yusef is een ode aan haar voorouders die parelvissers waren en in Jaffa woonden voordat ze werden verdreven. ‘Een volksverdrijving, een genocide, een Nakba, het lijken abstracte gegevens – voor westerse, geprivilegieerde mensen nauwelijks te bevatten – maar ze leiden tot concrete scheuren, echte pijn. Daar getuigen de sculpturen van Yusef van, ze geven gestalte aan het onvoorstelbare en het weggemoffelde.’

In een duik van een uur kun je hele abrupte wisselingen meemaken alsof je opeens in een totaal ander gebied of seizoen bent terechtgekomen, aldus duiker en beeldend kunstenaar Anne-Marie van Sprang. Van Sprang bezocht samen met teja van hoften ‘Low Tide, Still Here’ van Tanja Smeets in de Bewaerschole in Burgh-Haamstede. De installatie vormt een wonderlijk getijdengebied, het landschap dat tijdelijk droogvalt als het water zich heeft teruggetrokken.

Kunst is Lang is tot en met 4 september op vakantie. In de tussentijd hoor je De Zomer is Lang: afleveringen uit het archief die wij als redactie bijzonder vinden. Als eerste is dat de aflevering met Jacqueline de Jong, uit november 2019. Jacqueline overleed afgelopen weekend op 85-jarige leeftijd en laat een rijk oeuvre achter, bestaande uit video’s, performances en objecten, maar vooral schilderijen: van expressionistische doeken met monsters en grillige kleurvlakken, tot meer figuratief werk dat kenmerken van pop art heeft.

Teilen met blauw water, gekleurd door Reckitt’s Crown Blue Squares. Intens blauw poeder samengeperst tot kleine blokjes, gemaakt om grauwe was optisch witter te maken. Ze vormen het middelpunt van de installatie die Kevin Osepa bij Buro Stedelijk maakte. Sifra Coulet schrijft: ‘Ik vraag me af hoe dit wasproduct is verworden tot spiritueel reinigingsmiddel. Heeft die specifieke functie van het optisch wit maken van textiel daar ook iets mee te maken? Schoon en puur en blank en wit. Het zijn associaties die zeker het afgelopen decennium onder invloed van het dekoloniale denken terecht bevraagd worden.’

Deze week is Uta Eisenreich te gast bij Kunst is Lang. Haar foto’s suggereren een sterke logica, verwant aan bijvoorbeeld illustratieve foto’s in schriftelijke toetsen, instructies voor goocheltrucs of reclamefotografie uit de jaren ‘80: domeinen waarin het belangrijk is dat het beeld onmiskenbaar één betekenis uitdrukt. Maar de foto’s van Uta zijn allesbehalve eenduidig, en worden dat nog minder door de de korte teksten waaraan ze gekoppeld zijn. Na een aanvankelijk raadspel, dringen zich al snel fundamentele vragen op over de relatie tussen beeld en taal, en hoe je ergens überhaupt betekenis aan kunt geven.