De Buning Brongers Prijs: Op studiobezoek bij David Noro

David Noro – W139

Alex de Vries: Met welke artistieke bagage ging je naar de academie?

David Noro: Na de middelbare school heb ik me een jaar lang in ambachtelijke technieken verdiept zoals steenbewerking, droge naald etsen en andere grafische technieken. Mijn moeder was illustrator en ze schilderde ook, vooral bloemen. Het materiaal dat ze gebruikte lag voor het grijpen, dus het was voor mij vanzelfsprekend dat ik daarmee iets ging doen. Mijn vader is een chef-kok. Een van mijn eerste herinneringen is dat ik in een kinderstoel zit en dat ik een grote punt pizza bianca met spinazie op me af zie komen.

David Noro

Die scene zie ik wel voor me als een van je schilderijen. Waar haal jij je onderwerpen vandaan?

Wel uit het dagelijkse leven, maar vooral vanuit de ervaring dat ik daarin enigszins verloren raak. Dat gebeurt ook in mijn schilderijen. Ik begin met een bepaald idee, maar dat ontspoort tijdens het werken. Ik werk nogal snel en daardoor ontstaan er ingevingen die ik volg zodat het schilderij of de tekening een eigen wil lijkt te hebben. Veel van mijn schilderijen gaan over mijn persoonlijke achtergrond als iemand die is opgegroeid met sterke invloeden van zowel de Deense als de Italiaanse cultuur, van samen komen en uitelkaar gaan, van op jezelf aangewezen zijn en afhankelijk zijn van de omstandigheden. Ik houd ook van de clichés die in de schilderkunst geldig zijn: haat en liefde bijvoorbeeld. Het zijn van die onuitputtelijke thema’s waar ik graag mee speel. En religie is overal om je heen. Je kunt er niet omheen. Mijn Italiaanse familie is ook erg religieus. Bij mij vertaalt zich dat in een mythische en mystieke beeldtaal die zich niet eenvoudig laat verklaren. Ik hou er ook niet van als schilderijen direct uitgelegd kunnen worden. Raadselachtig werk boeit me veel meer. Het ene werk komt voort uit het andere en ik gooi niets weg. Ook als het bij nader inzien slecht werk is, kan ik er nog veel aan ontlenen.

Mijn werk komt tot stand in aaneengesloten series waarbij ik steeds een andere richting insla. Ik ben een serieschilder, zoals iemand een seriemoordenaar kan zijn. Het is een compulsieve praktijk.

Ben je geïnspireerd door Deense kunstenaars?

Ja, ik houd van het werk van bijvoorbeeld Jens Søndergaard en Erik Hoppe. Søndergaard maakte vooral landschappen in uitgesproken kleuren waarin hij de kracht van de natuur en de zee liet zien in een expressionistisch stijl. Hij was van de jaren twintig tot de jaren vijftig actief. Erik Hoppe was ook een landschapsschilder en behoorde net als Søndergaard tot de Grønningen beweging en ze stonden bekend als ‘the blue painters’, met hun ietwat neerslachtige palet, wat iets zegt over hun gemoedsgesteldheid. Zelf ben ik geen landschapsschilder, maar ik hou van de sfeer in hun werk. Die mengeling van persoonlijke gevoelens en het losraken daarvan in het schilderij om de kwaliteit ervan op kunstzinnige gronden te kunnen beoordelen, dat is een werkwijze die ik ook hanteer. Op een bepaald moment tijdens het schilderen, moet je je laten gaan in wat er op het doek verschijnt.

Een aantal van je schilderijen verraden ook een interesse voor het werk van Philip Guston, of zie ik dat verkeerd?

Nee, dat is wel zo. Vrijwel iedere hedendaagse schilder heeft een periode dat Guston zijn uitwerking doet gelden. De eenvoud van zijn beeldtaal en zijn directe manier van uitdrukken spreken mij aan, maar ik ben geen adept. Het is nu eenmaal zo dat ik een gebrek heb aan realistisch vermogen. Ik ben gewoonweg niet in staat om een geloofwaardige gelijkenis met de werkelijkheid te realiseren. Die vergelijking met Guston is een associatie die ik wel kan volgen, maar als ik aan mijn vrienden die niet in de kunst werkzaam zijn mijn werk laat zien, krijg ik pas de reacties waar ik echt wat aan heb.

David Noro

Wat zeggen die vrienden dan over je werk?

Dat het nergens op lijkt. ‘It looks like shit,’ zeggen ze. Ze zijn gewoon eerlijk en ze hanteren geen begrippen die in het vakgebied van de beeldende kunst gemeengoed zijn. Een begrip als schoonheid hanteer ik zoals ik ook omga met noties als liefde en haat. Ik zie die onderwerpen niet als een verdienste van de kunst.

Ligt het ook aan de materialen waarmee je werkt? Die maken ook geen oerdegelijke indruk.

Ik werk met alles waar ik de hand op weet te leggen. Ik hou ervan hoe Amsterdammers met hun vuilnis omgaan. Ze zetten alles zo maar aan de straat.

Veel van mijn doeken waarop ik schilder heb ik op straat gevonden, allerlei stoffen die bijdragen aan de eigenschappen van het werk. Als schilder werk ik wel met olieverf, maar ook met potlood, inkt en magic markers en sinds kort met blaaspennen, de eenvoudigste airbrush techniek die er is. Door de combinatie van die materialen kan ik ongeprepareerd doek kleur laten opzuigen, scherpe ornamenten aanbrengen en heel diffuse sferen scheppen. Door die veranderlijkheid van materiaal ontstaat er in het werk ook veranderlijkheid van vorm. In mijn nieuwste schilderij zit een vorm die een rok zou kunnen zijn, maar ik zag er ook een lampenkap in. Wat je op mijn schilderijen ziet is vaak vooral een indicatie van wat het zou kunnen zijn. Het schilderij neemt geen vaste gedaante aan, maar is veranderlijk. Het is ontvankelijk voor wat je erin wilt zien.

Je werk mag in de figuratie simpel ogen, maar er zit zowel technisch als inhoudelijk een zekere gelaagdheid in.

De technische gelaagdheid van het werk is een gevolg van mijn interesse voor grafiek zoals zeefdruk, monotype en aquatint.  In inhoudelijk opzicht ben ik erop uit om een mate van onzekerheid te verdisconteren in de perceptie van wat er te zien is. Er zit altijd iets onverklaarbaars en geheimzinnigs in. Ik voel me wat dat betreft verwant met de schilders van de transavantgarde uit de jaren tachtig zoals Cucchi, Chia, Paladino en Clemente en met de Duitse Neue Wilden. Dat is een periode in de schilderkunst die naar mijn idee momenteel zijn invloed weer doet gelden. Het waren schilders die zich duidelijk de opdracht hadden gesteld om de schilderkunst te herwaarderen ten opzichte van de nieuwe media die door andere kunstenaars werden ingezet.

Wat wil je de wereld vertellen met je werk?

Ik schilder niet zozeer voor de wereld, maar het gaat wel over de wereld waarin ik leef en hoe ik me daarin opstel en handhaaf. Ik ben een toeschouwer bij wat er in de wereld gebeurt en dat krijgt een plaats in mijn werk. Conflicten op het gebied van religie, ras en seksualiteit, ecologische vraagstukken en geopolitieke ontwikkelingen maken nu eenmaal grote indruk en zijn van invloed op je manier van denken. Wat er nu maatschappelijk wordt bediscussieerd, daar voel ik me zeer bij betrokken en ik heb er ook mijn aandeel in. In mijn schilderijen en tekeningen zie je dat in een afgeleide vorm terug. Hoeveel verschillen er ook in opvatting zijn, mensen zijn in de kern allemaal gelijk aan elkaar. Dat probeer ik te illustreren. Ik vind de kenschetsing ‘illustratief’ niet negatief; veel van de beste kunstenaars zijn illustratoren. Ik verlies me niet in een enkel onderwerp, maar beweeg me van het een naar het andere. Mijn werk gaat over de positie bepalen van mensen en dingen, hoe ze zich tot elkaar verhouden. Objecten en gebouwen zie ik ook als persoonlijkheden. Als je naar een toren kijkt dan zie je iemand die erg op zichzelf is, die maar een enkele ingang heeft, en hooguit een raam. Veel mensen zijn ook zo: ze zijn moeilijk te benaderen en je dringt niet tot ze door, behalve als je bij ze aanklopt.

David Noro

Hoe sta je tegenover kunst die politiek betrokken is?

De politiek als zodanig is een boksring waarin je snel wordt gevloerd door de taalkundige misverstanden die ontstaan. De hedendaagse wereldpolitiek bestaat uit een grote spraakverwarring. Daar blijf ik dus met mijn werk liever buiten, maar dat wil niet zeggen dat het niet ook een politiek standpunt vertegenwoordigt. Ik doe voorstellen over de benadering van goed en kwaad, in welk opzicht die begrippen inwisselbaar zijn. Daardoor is het tegelijkertijd politiek en poëtisch. Voor mij is het schilderij een vrij domein. Ik geloof eerder in de vrije kunst dan in de autonome kunst.

Dit interview is geschreven in opdracht van de Buning Brongers Prijzen, zonder redactionele inspraak. De Buning Brongers Prijs is een tweejaarlijkse Nederlandse kunstprijs voor jonge beeldend kunstenaars. De prijzen worden uitgereikt door de Buning Brongers Stichting uit de nalatenschap van Johan Buning, zijn vrouw Titia Brongers en zijn schoonzus Jeanette Brongers. De Buning Brongers Prijs is de grootste particuliere kunstprijs van Nederland en is sinds 1966 uitgereikt aan 144 kunstenaars. De kandidaten voor de prijs worden door kunstopleidingen uit het hele land voorgedragen. Aan de prijs is een geldbedrag verbonden van € 4.500.

Voor de winnaars wordt van 1 tm 16 december een tentoonstelling georganiseerd in Arti et Amicitiae en een catalogus uitgegeven in samenwerking met kunstmagazine See All This. De prijzen worden op 30 november uitgereikt in Arti et Amicitiae. U bent van harte welkom! U kunt zich hier aanmelden.

De prijswinnaars van 2018 zijn David Noro, Ricardo van Eyk, Naomi Mitsuko Makkelie, Jenny Lindblom, Wouter Paijmans en Rutger de Vries. Tot de prijsuitreiking zal Mister Motley elke week een interview met een winnaar publiceren.

Klik hier voor meer werk van David Noro