10 dingen die je moet weten als je naar een kunstacademie gaat

2. Anders dan als je scheikunde studeert, bestaat er geen universele waarheid in de kunst. Leraren gaan met de grootste stelligheid dingen verkondigen die volkomen tegen elkaar indruisen. Wel is het meestal zo dat als al je leraren je werk slecht vinden dat ook zo is.

3. Elke academie en daarbinnen elke afdeling heeft bepaalde codes van wat wel kan en niet kan. Wees je je er bijvoorbeeld van bewust dat ze bij fotografie vooral de neiging hebben om een werk ‘een beetje te veel een grap’ te vinden terwijl op een andere afdeling het grootst mogelijke verwijt kan zijn dat een werk zichzelf te serieus neemt. 

4. Van alle tijd die je met school bezig bent gaat slechts een derde op aan werk maken. Een evenredig groot deel gaat op aan praten over werk en anderen horen praten over de werk. De overige tijd gaat op aan nadenken over hoe je jezelf kunt blijven motiveren werk te maken en niet alleen maar depressief thuis te zitten.

5. Die laatste bezigheid is ook echt heel belangrijk. Je bent geen fabriek die aan kan en dan zomaar kunst kan produceren. Je gaat je eindeloos suf piekeren over vragen als ‘is het belangrijker om nu ik eindelijk in een werkflow zit door te blijven werken aan mijn elastiekjessculptuur of is het belangrijker dat ik naar school ga zodat ik m’n les kunsttheorie niet mis?’

6. Je gaat les krijgen van leraren die je echt heel erg verschrikkelijk slecht vindt. Leraren waarvan je, heel cliché, gaat vinden dat ze enkel lesgeven omdat het mislukte kunstenaars zijn. Je zou daar ook zomaar gelijk in kunnen hebben. Toch moet je een manier vinden om daar mee om te gaan. Wat de beste manier is weet je nooit van te voren. Soms was het inderdaad beter geweest om jezelf een hoop frustratie te besparen en weg te blijven van al zijn lessen. Soms blijkt dat die heel erg verschrikkelijke leraar vooral zo heel erg verschrikkelijk is omdat hij zo heel erg verschrikkelijk gelijk heeft.

7. Welke afdeling je kiest, je zult altijd een ‘het gras is altijd groener aan de overkant’-gevoel houden en je afvragen of je niet veel beter op je plaats was geweest tussen die goed geklede sexy jongens en meisjes van ‘graphic design’.

8. De eerste paar jaar ga je waarschijnlijk veel werk maken met jezelf in de hoofdrol. Jezelf gephotoshopt terwijl je met jezelf zoent. Foto’s van jezelf waarin je een interactie met de omgeving aangaat. Een filmpje met je gezicht terwijl het vertelt over jeugdtrauma’s of klaarkomt of probeert te huilen of zo lang mogelijk probeert niet te knipperen terwijl er pakken vla overheen worden gegoten. Oordeel niet te hard over de hoeveelheden narcistische kunst die je voor je kiezen krijgt de eerste jaren, het is een fase, de meeste houden er aan het einde van hun academietijd weer mee op.

9. Leraren bij wie je echt het gevoel hebt een soulmate gevonden te hebben kan je proberen bij te houden, eventueel voor de rest van je leven. Leraren op academies houden lang niet altijd strikt vast aan een officiële leraar/leerling-verhouding. Sommigen vinden het prima om vrienden met studenten te worden. Anderen om ook na je academietijd nog werkbesprekingen te hebben. Weer anderen zullen je vragen voor ze te werken of je aanraden in de grotemensenkunstwereld. En ook als je graag met je leraren naar bed wil, dan is daar op kunstacademies gemiddeld meer ruimte voor dan op andere leerinstellingen.

10. Als je ergens van nature al heel goed in bent, dan kan je er zeker van zijn dat al je leraren daar het meest kritisch over gaan doen. Ze willen niet dat je maakt wat je toch al kan, maar dat je nieuwe dingen probeert. Niet ‘produceren’, maar ‘onderzoeken’. Dus denk niet automatisch als al je leraren je talent voor schilderen met de grond gelijk maken dat je ook echt niet kan schilderen. Dit lijkt in tegenspraak met het tweede advies en dat is het ook, maar dat vele dingen naast elkaar kunnen bestaan is misschien wel het belangrijkste wat je leert op de academie.

Jan Hoek, uit: ’20 meest aandoenlijke werken die ik ooit heb gemaakt in mijn kunstacademietijd’ (Motley-archief)

‘3: Hier deed ik onderzoek naar de kabouter en de representatie van de kabouter en mijn interpretatie daarvan.’

’19: Voor deze serie ging ik langs bij de engste man die ik kon vinden op het internet. Hij zou mij mogen fotograferen en ik hem. Hij maakte enkel semi-kunstzinnige foto’s van mijn been en het contrasterende effect van mijn harige huid en het patroon van het tapijt. De foto’s die ik van hem gemaakt had mocht ik uiteindelijk niet gebruiken van hem.’

‘4: Een ‘Head Piece’ moest dit worden. En ik had mijn best gedaan om eens een keer iets te maken dat echt mooi was. Ik besloot dit op intuïtie zonder concept te doen. Zoals je ziet was ik wel echt een doorzetter, want nadat de paraplu als basisvorm niet zo uitpakte als ik hoopte, probeerde ik het gewoon nog een keer in stokvorm.’